Cumhuriyet Halk Partisi’nin 1931 programına ve 1937’de anayasaya giren “Altı Ok”, Atatürk’ün temel ilkelerini oluşturur:
1. Cumhuriyetçilik
Egemenlik kayıtsız şartsız millete aittir.
Saltanata ve hilafete karşıdır.
Halkın kendi temsilcileriyle yönetime katılması esastır.
2. Milliyetçilik
Irk temelli değil, kültür temelli bir millet anlayışı vardır.
Osmanlıcılık yerine, laik ve modern Türk milleti fikri öne çıkar.
Herkesin eşit yurttaş olduğu bir ulus devleti hedefler.
3. Halkçılık
Toplumda ayrıcalıklı sınıflara karşıdır.
Halkın yararına siyaset yapılmasını savunur.
Hukuk önünde eşitlik, eğitim ve fırsat eşitliği temelidir.
4. Laiklik
Din ve devlet işlerinin ayrılmasını savunur.
Şeriatın kaldırılması, dinin devlet politikası olmaktan çıkarılması bu kapsamda değerlendirilir.
Her bireyin inanç özgürlüğü vardır, ama din devlet işlerine karışamaz.
5. Devletçilik
Özel sektör desteklenir ama devlet gerektiğinde ekonomiye müdahale eder.
Karma ekonomi modeli savunulur.
Özellikle kalkınmanın ilk yıllarında devletin öncülüğü önemlidir.
6. İnkılapçılık (Devrimcilik)
Çağın gereklerine uygun olarak sürekli yenilenmeyi savunur.
Eski düzenin kalıntılarına karşıdır.
Eğitim, hukuk, kıyafet, takvim, dil gibi alanlarda köklü değişiklikler yapılmıştır.
A. Modernleşme ve Batılılaşma
Atatürk, Türkiye’nin çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmasını hedeflemiştir.
Bilim, akıl ve teknoloji önceliklidir.
Ancak bu Batılılaşma, körü körüne taklit değil; özgün, milli değerlerle harmanlanmış bir modernleşmedir.
B. Ulusal Egemenlik
Osmanlı’da padişahın mutlak egemenliğine karşı çıkar.
Egemenliğin halka ait olduğu demokratik bir sistem benimsenir.
TBMM’nin kuruluşu bunun simgesidir.
C. Bağımsızlık
Hem siyasi hem ekonomik bağımsızlık temel hedeftir.
“Tam bağımsızlık ancak ekonomik bağımsızlıkla mümkündür.”
Lozan Antlaşması, kapitülasyonların kaldırılması, yeni milli sanayi politikaları bu doğrultudadır.
D. Laiklik ve Din Anlayışı
Din, bireyin vicdanına ait bir meseledir.
Atatürk, hurafelerle ve dinin siyasallaştırılmasıyla mücadele etmiştir.
Din eğitiminin akıl ve bilimle uyumlu olması gerektiğini savunmuştur.
E. Kadın Hakları ve Sosyal Reformlar
Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanımış, medeni kanunla aile hayatında eşitliği sağlamıştır.
Eğitimin yaygınlaştırılması ve okuryazarlığın artırılması için inkılaplar yapılmıştır.